Entegre Second Party Opinion Nedir? 

Enerji verimliliği, kirliliğin önlenmesi, su ekosistemlerinin ve karasal ekosistemlerin korunması, sürdürülebilir su yönetimi gibi çevresel konularda faydalı bulunan projeler yeşil tahville finanse edilir. Second Party Opinion (SPO), bu gibi konularda hayata geçirilen projelerin düzenlemelere uygunluk sağlaması ve hem çeşitli kaynaklara hem yatırımcılara erişiminin sağlanması açısından önemli bir yere sahiptir. Gelin, “SPO nedir?” ve “SPO ne gibi avantajlar sağlar?” gibi soruların yanıtlarına birlikte bakalım.  

Second Party Opinion (SPO) ve Sürdürülebilirlik Projelerindeki Önemi 

Sürdürülebilirliğe, iklime, doğal yaşama ve çevreye fayda sağlayan projeler için kaynak ya da bütçe yaratan tahviller green bond yani yeşil tahvil olarak anlandırılır. Yeşil tahvillerle desteklenen proje fonlarının fiilî tahsisi için gerçekleştirilen bağımsız incelemeyse Second Party Opinion (İkinci Taraf Görüşü) olarak adlandırılır. Bu bağımsız inceleme, yeşil tahville desteklenen projelerin yeşil tahvilin gerektirdiği koşulları yerine getireceği konusunda yatırımcılara güvence verir. 

Yeşil tahvil gereksinimleri genellikle ICMA Yeşil Tahvil İlkeleri, Sürdürülebilirlik Tahvil İlkeleri, LMA Yeşil Kredi İlkeleri, ICMA Sosyal Tahvil İlkeleri, LMA Sosyal Kredi İlkeleri gibi standartlara göre şekillenir. Second Party Opinion, bir finansman çerçevesini değerlendirirken bu standartları göz önünde bulundurur ve yatırımcıları bilgilendirir. 

Daha basit bir tanımla SPO, sürdürülebilirlik projeleri için kullanılan bir değerlendirme süreci olarak nitelenebilir. Bu değerlendirme süreci sonunda hazırlanan raporlar, yatırımcılar ve kredi veren kuruluşlar için bir güvence oluşturur. Projelerin çevresel ve sosyal etkileri, riskleri ve geliştirilmesi gereken yönleri SPO sayesinde görülebilir.  

Yeşil, sosyal ve sürdürülebilirlik tahvili gibi tahvil çeşitlerini ihraç etmek isteyen yatırımcılar SPO’dan yararlanabilir. Aynı şekilde olgun finansal kurumlar, sorumlu finansman yapan şirketler, kalkınma finansmanı kurumları ve gerekli koşulları yerine getiren bankalar da SPO hizmeti alabilir. 

Second Party Opinion Adımları 

Second Party Opinion adımları, bu hizmet için destek sağlayan kuruluşa göre farklılık gösterebilir. Fakat genel işleyiş büyük ölçüde aynıdır. Çeşitli kuruluşlardan alınabilecek olan SPO’nun en temel adımları genellikle şöyledir: 

• İki taraf arasında proje ve beklentilere dair bir başlangıç toplantısı yapılır. Bu toplantıda firma faaliyetleri, sürdürülebilirlik altyapısı ve sürdürülebilirlik stratejileri gibi konular değerlendirilir. 
• Firma, proje veya varlıklar hakkında hazırlanmış olan Green Bonds Framework (Yeşil Tahvil Çerçevesi) incelenir ve sürdürülebilirlik yaklaşımıyla analiz edilir.  
• Tüm incelemeler ve analizler tamamlandıktan sonra bir SPO sunulur.  

Second Party Opinion Değerlendirme Süreci 

Second Party Opinion, gelirlerin kullanımı ve sürdürülebilirlik bağlantılı olmak üzere iki tip çerçeve sunar. Her iki çerçevenin değerlendirme süreçleriyse şöyledir: 

Gelirlerin Kullanımı Finansmanı 

Gelirlerin kullanımı olarak adlandırılan çerçeve, gelirlerin belirli çevresel veya sosyal projeler için tahsis edildiği sürdürülebilir finansmanları değerlendirir. Bu finansman türü, tahvillerin veya kredilerin dört temel yönünü ele alır: 

• Gelirlerin nasıl kullanılacağı açık bir şekilde tanımlandı mı? 
• Projelerin seçilmesi ve değerlendirilmesi sürecine yönelik açık ve şeffaf bir yaklaşım bulunuyor mu? 
• Alınan tahvil, kredi veya fonların seçili projelere gideceğine dair güvenceler mevcut mu? 
• Gelirlerin tahsis edilmesi, projelerin sosyal ve çevresel etkilerinin raporlanmasını sağlayan açık bir süreç mevcut mu? 

Sürdürülebilirlik Bağlantılı Finansman 

Sürdürülebilirlik bağlantılı finansman, ICMA’nın Sürdürülebilirlik Bağlantılı Tahvil İlkeleri’ne ve LMA’nın Sürdürülebilirlik Bağlantılı Kredi İlkeleri’ne uyumluluğunu değerlendirir. Burada gelirlerin genel kurumsal amaç için kullanılacağı durumlar söz konusudur. Sürdürülebilirlik bağlantılı tahvil ve krediler için değerlendirme sürecinde şu soruların yanıtları aranır: 

• İş dünyasındaki hedefler olarak nitelenebilecek Key Performance Indicators (KPI) yani temel performans göstergeleri güvenilir mi ve stratejiler için önem taşıyor mu? 
• Sustainability Performance Targets (SPT) yani sürdürülebilirlik performans hedefleri standart seviyede mi, yoksa iddialı mı? Sürdürülebilirlik performans hedefleri Environmental, Social, and Corporate Governance (ESG) olarak da bilinen çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim stratejileriyle uyumlu mu? 
• Belirlenmiş olan temel performans göstergelerine ve sürdürülebilirlik performans hedeflerine ulaşılmasına bağlı olarak finansal ve yapısal özelliklerdeki değişiklikler nasıl olacak? 
• Hem temel performans göstergelerinin hem sürdürülebilirlik performans hedeflerinin raporlanması için net bir süreç bulunuyor mu? 

Second Party Opinion Ne Gibi Avantajlar Sağlar? 

Faaliyetlerini finanse etmek adına menkul kıymetler geliştiren, tescilleyen veya satan tüzel kişiler ihraççılar olarak nitelenir. Yerli veya yabancı hükûmetler, yatırım ortaklıkları veya şirketler ihraççı olabilir. İhraççıların yasal olarak üstlendikleri sorumluluk hem ihracın yükümlülüklerini hem finansal koşulları, önemli gelişmeleri ve diğer operasyonel faaliyetleri kendi yetki alanlarında gerçekleşen düzenlemelere uygun şekilde raporlamaktır. 

Second Party Opinion’ın en temel avantajı; ihraççıların yeşil tahvillerini, sosyal tahvillerini ve sürdürülebilirlik tahvillerini piyasaya sürmelerine yardımcı olmasıdır. Second Party Opinion’ın öne çıkan diğer avantajlarıysa şunlardır: 

• İhracatçılar hem sahip oldukları yeşil varlıkları hem sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik çalışmalarını yatırımcılarla ve paydaşlara paylaşabilir. Bu da çevresel ve sosyal konulara ilişkin farkındalığın artırılmasına yardımcı olabilir. 
• Sürdürülebilirlik önemli hâle geldikçe daha fazla yatırımcı iklim çalışmaları ve sürdürülebilir finans konusunda taahhütte bulunur. Second Party Opinion, artan yatırımcı ve kredi taleplerini karşılamaya destek olabilir. 
• Yatırımcıların ve kredi verenlerin güveninin kazanılmasını, ihraççıların güvenilirliği konusunda ek güvenceler sunulmasını sağlayabilir. 
• Yeşil tahvil, sosyal tahvil ve sürdürülebilir tahvil gibi tematik tahvil çeşitlerine olan talebin artış göstermesi, ihraççı tabanının çeşitlenmesine katkı sunabilir. 
• Tahvil ve kredi çerçevelerinin ICMA İlkeleri’yle ve diğer ilkelerle uyumlu olup olmadığı değerlendirildiğinden piyasa beklentilerinin karşılanması mümkün olabilir. 
• Hakkında SPO bulunan projeler ve varlıklar hem çeşitli finans kaynaklarına hem yatırımcılara erişim sağlayabilir. Düzenlemelere uygun olduğu kanıtlanan projelerin ve varlıkların güvenilirliği artar. 
• Gelişmiş bir şeffaflığa sahip ve ortak etki hedefleri olan ihraççılar ve yatırımcılar daha kolay etkileşime girebilir. 
• SPO, tahvilin çerçevesini analiz ederek güçlü yönleri ve iyileştirilmesi gereken noktaları belirler. Bu da ihraççılara politikalarını, sistemlerini ve araçlarını nasıl geliştirmeleri gerektiği konusunda fikir verir. 

Türkiye Cumhuriyeti ve Türkiye’deki Kuruluşlar İçin Yapılmış Olan SPO Örnekleri 

ISS Corporate Solutions ve Sustainalytics gibi kuruluşlar Türkiye Cumhuriyeti ve Türkiye’deki çeşitli bankalar için SPO’lar hazırlamıştır. Bunlar arasından bazı örnekler şunlardır: 

2 Kasım 2021 tarihinde Sustainalytics tarafından Türkiye Cumhuriyeti için hazırlanan SPO raporunda şöyle denilmiştir: “Türkiye Cumhuriyeti, gelirlerin tamamen tahsis edilmesine kadar web sitesinde yıllık olarak tahsis raporlaması yapmayı planlamaktadır. Tahsis raporlaması, diğerlerinin yanı sıra ödenmemiş sürdürülebilir finansman araçlarının toplam tutarı, uygun projelere tahsis edilen net gelirler ve tahsis edilmemiş gelirlerin bakiyesi hakkında bilgi içerecektir. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti ilgili etki ölçütleri hakkında raporlamayı taahhüt etmektedir. Sustainalytics, Türkiye Cumhuriyeti’nin tahsis ve etki raporlamasını piyasa uygulamalarıyla uyumlu olarak değerlendirmektedir.” 

7 Ağustos 2020 tarihinde Sustainalytics tarafından Ziraat Bankası için hazırlanan SPO raporunda şu ifadelere yer verilmiştir: “Ziraat Bankası; net gelirlerin tahsisini, portföy bazında tam tahsise kadar yıllık olarak web sitesinde raporlamayı amaçlamaktadır. Tahsis raporlaması, belirlenen Uygun Sürdürülebilir Finansman Portföyü’nün büyüklüğünü, tahsis edilen toplam gelir miktarını, varsa tahsis edilmemiş gelirlerin bakiyesini, yeni finansman ve yeniden finansmanın payını ve ülke düzeyinde varlıkların coğrafi konumunu içerecektir. Ayrıca Ziraat Bankası ilgili etki metriklerini raporlamayı taahhüt etmektedir. Sustainalytics, Ziraat Bankası’nın tahsis ve etki raporlamasını piyasa uygulamalarıyla uyumlu olarak değerlendirmektedir.” 

3 Aralık 2021 tarihinde Sustainalytics tarafından Yapı Kredi için hazırlanan SPO raporu şunları söyler: “Yapı Kredi, tam tahsis sağlanana kadar web sitesinde gelirlerin tahsisi ve etkisi hakkında yıllık raporlar sunmayı planlamaktadır. Tahsis raporlaması; ödenmemiş sürdürülebilir finansman araçlarının toplam tutarını, uygun kredilere tahsis edilen gelirlerin tutarını, tahsis edilmemiş gelirlerin bakiyesini, yeniden finansmana karşı finansmanın payını ve projelerin coğrafi dağılımını içerecektir. Ayrıca Yapı Kredi, ilgili etki ölçütleri hakkında raporlama yapmayı taahhüt etmektedir. Bu tahsis ve etki raporlama süreci piyasa uygulamalarıyla uyumludur.” 

Karbon Ayak İzini Azaltarak Yatırımcı Güvenini Artırın! 

SPO; yenilenebilir enerji, yeşil binalar, temiz ulaşım, enerji verimliliği, temel hizmetlere erişim, istihdam yaratma ve işsizliğin etkilerini azaltmaya yönelik programlar gibi konularda değerlendirmeler yapar. Özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş yapılarak karbon ayak izinin azaltılmasını, yeşil finansmandan yararlanmak isteyen projeler için yatırımcı güveninin kazanılmasını sağlayabilir. Karbon ayak izini azaltmaya yönelik stratejilerin geliştirilmesi içinse öncelikle karbon ayak izinin ölçümlenmesi gerekir. 

QuickCarbon, kurumların herhangi bir danışmanlık hizmeti almaksızın kurumsal ayak izini hesaplamasını ve raporlamasını sağlar. Kullanıcı dostu yazılımımız sayesinde tüm hesaplama ve raporlama işlemlerinizi ISO 14064-1:2018 Standardı ve GHG Protocol ilkelerine uygun şekilde yapabilirsiniz. Siz de karbon ayak izi danışmanlığı, su ayak izi danışmanlığı ve karbon ofsetleme gibi konularda detaylı bilgi almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.