Karbon Ayak İzi
Bir bireyin, bir ülkenin veya bir kuruluşun ulaşım, ısınma, elektrik tüketimi vb. faaliyetleri sonucu atmosfere saldığı sera gazlarının karbondioksit eşdeğeri (CO₂-e) cinsinden karşılığı Karbon Ayak İzi olarak tanımlanır.
Bir kurumun karbon ayak izi iki kapsamda hesaplanır:
- Kurumsal Karbon Ayak İzi
- Ürün Karbon Ayak İzi
Kurumsal Karbon Ayak İzi
Firmaların sene içinde yakıt ve elektrik tüketimi, ulaşım, üretim, nakliyat, hizmet alımı gibi tüm faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyon miktarlarının karbondioksit eşdeğeri (CO₂-e) cinsinden ölçülmesi Kurumsal Karbon Ayak İzi olarak adlandırılır.
Kurumsal Karbon Ayak İzi hesaplaması ve raporlaması çalışmaları GHG Protokol veya ISO 14064-1:2018 Standardına dayanarak yapılır.
GHG Protokol Kapsam 1-2-3 emisyonlarını içerirken, ISO 14064-1:2018 Standardı Kategori 1-2-3-4-5-6 emisyonları çerçevesinde hesaplama ve raporlamayı gerektirir.
GHG Protokol’de kurumlar Kapsam 1-2 emisyonlarını hesaplarken Kapsam 3 emisyonlarının hesaplamaya dahil edilmesi zorunlu değil, opsiyoneldir.
ISO 14064-1:2018 Standardı ise, firmanın toplam karbon ayak izine etki edecek miktardaki tüm kategoriler bazında hesaplama yapmayı gerektirir. Kurumun hesaplamaya dahil edemediği kategoriler var ise, sebepleri kurumsal karbon ayak izi raporunda açıklanmalıdır.
GHG Protokolü
- Kapsam 1: Doğrudan Sera Gazı Emisyonları ve Uzaklaştırmaları
- Kapsam 2: Dışarıdan Tedarik Edilen Enerjiden Doğan Dolaylı Emisyonlar
- Kapsam 3: Diğer Dolaylı Emisyonlar
ISO 14064-1:2018 Standardı
- Kategori 1: Doğrudan Sera Gazı Emisyonları ve Uzaklaştırmaları
- Kategori 2: Dışarıdan Tedarik Edilen Enerjiden Doğan Dolaylı Emisyonlar
- Kategori 3: Ulaşımdan Doğan Dolaylı Emisyonlar
- Kategori 4: Firma Tarafından Kullanılan Ürünlerden Doğan Dolaylı Emisyonlar
- Kategori 5: Firmanın Ürünlerinin Kullanımıyla İlgili Dolaylı Emisyonlar
- Kategori 6: Diğer Kaynaklardan Doğan Dolaylı Emisyonlar
Ürün Karbon Ayak İzi
Bir ürün veya hizmetin yaşam döngüsü boyunca çevreye olan etkisinin beşikten mezara kadar olan tüm aşamalarıyla değerlendirilmesine Ürün Karbon Ayak İzi denir. Ürün Karbon Ayak İzi hesaplaması, Yaşam Döngüsü Analizi kapsamında ele alınan 6 parametre arasından yalnızca Küresel Isınma Potansiyeli (GWP – Global Warming Potential) değerlerine göre yapılır.
Ürün Karbon Ayak İzi hesaplaması ve raporlaması ISO 14067 Standardına dayanır. ISO 14067, ISO 14040 ve ISO 14044 standartlarına dayanıp ürünün yalnızca karbon ayakizi potansiyeline odaklanmaktadır.