Permakültür Hakkında Her Şey

Tarım arazilerinin verimsizleştiği, doğal kaynakların hızla tükendiği ve çevresel sorunların giderek arttığı bir dünyada tüm bunlara rağmen sürdürülebilir bir yaşam mümkün olabilir. Hem bugünkü çevrenin hem gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılayabilmek ve doğayla uyum içinde bir yaşam sürmek ancak doğaya olan yaklaşımı değiştirmekle mümkün olabilir. Bu noktada devreye permakültür girer. Permakültür, doğal ekosistemleri örnek alarak sürdürülebilir tarım ve yaşam alanları tasarlamaya odaklanan bir sistemdir. Doğaya zarar vermeden kaynakları verimli şekilde kullanarak kendi kendine yetebilen yaşam alanları oluşturmayı amaçlar. Permakültür tasarımını hayata entegre ederek daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek mümkündür. Gelin, permakültür ile ilgili tüm detaylara birlikte göz atalım.

Permakültür Nedir?

Permakültür, Bill Mollison tarafından geliştirilen bir kavramdır. “Kalıcı tarım” ve “kalıcı kültür” kelimelerinin birleşiminden türer. Bu yaklaşım doğal ekosistemlerin çeşitlilik, denge ve dayanıklılık özelliklerini barındıran tarımsal sistemlerin bilinçli şekilde tasarlanmasını ve sürdürülebilir biçimde faaliyet göstermesini hedefler. Permakültür insanların gıda, enerji, barınma ve diğer ihtiyaçlarını doğayla uyum içinde karşılamayı amaçlar. Kalıcı tarım olmadan sürdürülebilir bir toplumsal düzenin sağlanması olanaksızdır.

Permakültür tasarımı, yaşamı destekleyen unsurları bir araya getirerek hem doğaya hem insana fayda sağlayan bir sistemdir. Bu yaklaşımın temel felsefesi doğayla çatışmak yerine onunla iş birliği yapmayı ve aceleyle hareket etmek yerine uzun süreli gözlem yapmayı içerir. Sistemlerden sadece tek bir sonuç elde etmek yerine onların çoklu işlevlerini dikkate almak ve bu sistemlerin doğal evrim süreçlerine olanak tanımak permakültürün önemli unsurları arasında yer alır.

Permakültür faydalı tasarım prensiplerine dayandığından diğer etik değerlerle ve becerilerle birleştirilebilir. İnsan yaşamının her alanına uygulanabilecek potansiyele sahip bu sistem, özellikle mevcut yerleşim yerleri ve tarım alanlarında bazı değişiklikler, yenilikçi düşünceler gerektirmektedir. Permakültür doğayla uyum içinde çalışmayı hedefleyen birtakım ilkelere dayanır. Bu bağlamda bir permakültür yaratıcısı olan yazar Maddy Harland’ın yorumuyla bu ilkeler birkaç başlıkta incelenebilir.

Gözlemleyin ve Etkileşim Kurun

Hızlı çözümlerin ve anlık değişimlerin yaygın olduğu bir dünyada mevsimlerin döngüsünü izlemek, bir arazideki mikro iklim değişimlerini gözlemlemek ve hava koşullarıyla eğim gibi etmenlerin bitki büyümesi üzerindeki etkilerini anlamak doğaya dair farkındalık kazanmaya olanak tanır. Bu süreç evleri ve bahçeleri sürdürülebilir şekilde tasarlarken ya da çiftlikleri planlarken daha bilinçli ve doğru kararlar vermeye yardımcı olur.

Enerjiyi Yakalayın ve Depolayın

Gözlemle yakından ilişkili olan diğer önemli unsur, tasarımda enerjiyi yakalama sanatıdır ve dış kaynaklara dayalı ihtiyacı en aza indirmeyi hedefler. Örneğin ilkbaharda don riski olan alanlara hassas fideler ekmekten kaçınmak ya da bir serayı binanın güney cephesine yerleştirerek güneş enerjisinden en iyi şekilde faydalanmak önemli olabilir. Bu durum hem mevsimden alınan verimi artırmak hem pasif güneş enerjisiyle evi ısıtmak anlamına gelir. Su, güneş ışığı, ısı, toprak, biyokütle ve verimliliği mümkün olduğunca toplamak daha bağımsız ve dirençli bir yaşam sürmeye katkı sağlar.

Verim Elde Edin

Her eylemin somut bir getiri sağlaması gerekir. Bunu vurgulayarak enerjiyi, kaynakları verimli kullanmak ve doğrudan bir kazanç sağlamak hedeflenebilir.

Öz Düzenlemeyi Uygulayın ve Geri Bildirimleri Kabul Edin

Fosil yakıtların yakılması atmosfere karbondioksit salınmasına neden olur. Bu da ısının hapsolması ve sıcaklıkların artması demektir. Bu süreç buzulların erimesine ve yansıtıcı yüzeylerin kaybolmasına neden olarak güneş ışığının daha fazla emilmesine ve sıcaklıkların daha da yükselmesine yol açar. Durumun ve sonuçların sorumluluğunu kabul ederek gerekli önlemlerin alınması gerekir.

Yenilenebilir Kaynakları ve Hizmetleri Kullanın Ve Değerlendirin

Permakültür yenilenebilir kaynakların kullanımını hedefler. Bu yaklaşım yalnızca enerjiyle sınırlı kalmayıp ekolojik yapı, köklü bitkilerin dikimi, toprak koruma ve yıllık bitkilerde tohum saklama gibi alanları da kapsar. Yenilenemeyen kaynaklara, teknolojik çözümlere ve spekülatif finansman yöntemlerine olan bağımlılık giderek artar. Bu durumun oluşturabileceği tehlikelerin daha belirgin hâle geldiği de göz ardı edilmemelidir.

Atık Üretmeyin

Birleşik Krallık’ta her hane haftada ortalama 14,1 kg atık üretir. Bu da yaklaşık 24 poşet şeker ağırlığına eşdeğerdir. Yıllık olarak 29 milyon ton atık oluşur ve bunun %55’i evlerden kaynaklanır. PM’de atık toplama sistemi yoktur ve işletmeler permakültür ilkelerine göre şekillenir. İlk adım olarak yeniden kullanım önerilir. Ardından kağıt, karton, tekstil, cam gibi malzemeleri geri dönüştürür ve mutfak atıklarıyla kıyılmış kağıtları komposta çevirir. Elde edilen kompost ofisin dışındaki yenilebilir bitki bahçesini besler ve Sürdürülebilirlik Merkezi’ndeki diğer projeler için bitki yetiştirme ortamı sağlar.

Desenlerden Detaylara Doğru Gidin

Kültive edilmiş ekoloji permakültürün temel unsurlarından biridir ve zaman içinde organizmaların çevrede nasıl geliştiğini ifade eder. İşletmenizi veya evinizi bitkileri destekleyecek, enerji depolayacak veya gıda üretimini iyileştirecek şekilde geliştirmek çevre dostu bir iş modeli oluşturmaya yardımcı olabilir. Bu durum nihayetinde permakültür ideallerini uygulamaya koymayı sağlayabilir.

Parçalamak Yerine Bütünleştirin

Çeşitli ekosistemler ve unsurlar bir arada çalıştığında verim artması söz konusu olabilir. Bitkiler ve hayvanlar gibi unsurların bir araya getirilmesi doğadaki zararlıların azalmasını sağlar. İnsan toplumlarında kültürel çeşitlilik güçlü ve üretken bir yapı oluştururken tek tip yapı toplumsal baskılara yol açabilir.

Küçük ve Yavaş Çözümleri Tercih Edin

Büyük ve karmaşık sistemlerin bazı riskleri olabilir. Yerel ve onarımı kolay teknolojiler kullanarak çevresel etkileri azaltılabilir ve sistemler daha dayanıklı hâle getirilebilir. Kaynaklarda ve gıda tedariğinde yerelleşme dış etkenlere karşı direnci artıran faktörlerdir.

Çeşitliliği Önemseyin ve Değer Verin

Çeşitlendirilmiş ekosistemler daha sürdürülebilirdir. Farklı mahsuller, enerji kaynakları, istihdam olanakları toplumsal ve ekonomik istikrar sağlar. Toplumsal çeşitliliği kabul etmek daha adil ve huzurlu bir toplum oluşturmaya katkı sunar.

Kenarları Değerlendirin

Doğadaki kenar alanlar ekosistemlerin en verimli yerleridir. Bu alanlarda elementlerin ve organizmaların etkileşimi artar, biyolojik çeşitlilik zenginleşir. İnsan toplumlarında da kenar, farklı düşüncelerin ve yeni fikirlerin geliştiği alanları temsil eder. Bu alanlar baskıcı rejimlerde genellikle susturulmaya çalışılır.

Değişimi Yaratıcı Bir Şekilde Yönetin

Doğada değişim ve ardıllık devamlı bir süreçtir. Bitkiler, iklim ve diğer faktörlere bağlı olarak birbirini takip eder. Doğadaki bu değişkenlik insanlar için de bir ders niteliğindedir. Yenilikleri ve değişimi kabul edip bu süreci yaratıcı bir şekilde yönetmek geleceğe dair vizyonun temelini oluşturur.

Permakültürün Temel Amaçları Nelerdir?

Permakültür doğayla uyum içinde yaşamayı ve uzun vadeli sürdürülebilirlik sağlamayı hedefleyen tasarımları içeren bir yaklaşımdır. Bu sistemin temel amaçlarından biri insanların ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra doğaya zarar vermeden ekolojik dengeyi korumaktır. Gelecek nesilleri düşünerek hareket eden permakültür, çevreye zarar vermeden üretken sistemler oluşturmayı hedefler.

Permakültürün Faydaları

Çevresel Faydalar

Permakültür toprak erozyonunu önleyerek toprağı iyileştiren ve uzun vadede doğayı koruyan bir uygulamadır. Tarımsal faaliyetlerde toprağın daha verimli kullanılmasını sağlar. Su kaynaklarını israf etmeden, malçlama ve su toplama hendekleri gibi yöntemlerle su kullanımını optimize eder. Kimyasal gübreler ve pestisitlere olan bağımlılığı azaltarak çevre kirliliğiyle mücadele eder. Permakültür karbon depolayan ağaçların dikimi sayesinde iklim değişikliğiyle mücadeleye doğrudan katkıda bulunur.

Sosyal Faydalar

Toplumlar arası dayanışmayı güçlendiren permakültür, sürdürülebilir yaşam ve çevre bilinci konusunda eğitim fırsatları sunar. Permakültürle yerel gıda üretiminin artması gıda güvenliğini sağlar ve küresel tedarik zincirlerine olan bağımlılığı büyük ölçüde azaltır. Bu sayede insanlar daha sağlıklı ve taze gıdalara ulaşırken aynı zamanda kendi kendine yeterliliklerini artırabilir. Ekonomik ve çevresel krizlere karşı dirençli bir toplum inşa etmek de permakültürün sosyal faydaları arasında yer alır.

Permakültürün 7 Başarılı Örneği

Permakültür yaygın olarak tarımda uygulanan yöntemleri içerir. Tarım, insan gıda zincirini sürdürebilmek için önemli faaliyetlerden biridir. Dünyadaki bazı tarım kuruluşlarının permakültürü nasıl uyguladıklarına dair öne çıkan bazı örnekler vardır.

Ukrayna’da Permakültür

Ukrayna’da permakültür uygulayan ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş yerel topluluklarda permakültür tekniklerinin yaygınlaştırılmasını sağlamaya çalışır. Kuruluşun temel amacı yerel ihtiyaçlara uygun permakültür uygulamalarıyla toplumun bu konunun önemini anlamasını sağlamaktır.

Konga Enstitüsü

Yeni Zelanda’da bulunan Konga Enstitüsü dünyanın en büyük organik tohum mağazasına ev sahipliği yapar. Aynı zamanda permakültür konusunda eğitimler vererek sürdürülebilir yaşam konusunda bilgi sağlar. Atölyeleri permakültürle ilgilenen ve kendi topluluklarını sürdürülebilir yaşama teşvik etmeyi hedefleyenlere yönelik olarak tasarlanmıştır.

Güney Avustralya Permakültür Derneği (PASA)

Bu kâr amacı gütmeyen kuruluş Güney Avustralya’da permakültürün yaygınlaşmasını teşvik eder. Doğaya ve insanlara saygı göstermeyi, kaynak tüketimini azaltmayı vurgular. PASA Güney Avustralya’nın her bölgesinde permakültür uygulamalarını yaygınlaştırmayı hedefler.

Kuzey Amerika Permakültür Enstitüsü (PINA)

PINA permakültürle ilgili sürdürülebilir standartlar oluşturarak tasarımı, eğitimi ve günlük alışkanlıkları destekler. Aynı zamanda permakültür akreditasyonu sağlayan bir program sunarak bireylerin bu konuda yeterlilik kazanmalarını destekler ve güvenilir uzmanlar olmalarına katkı sağlar.

Senegal Permakültür Projesi

Senegal’de bir toprak sahibi yerel yönetimlerden daha sürdürülebilir tarım için bir plan geliştirmelerini talep ederek bu projeyi başlatmıştır. 11 dönümlük bir çiftlik köylüler ve arazi sahipleri için canlı bir gösterim alanı olarak kullanır. Bu proje çevresel etkilerin toplumdaki sonuçlarını göz önünde bulundurarak doğayla uyumlu kararlar alınmasını teşvik eder.

Happy Food Farm

Çin’in Nanning kentinde bulunan Happy Food Farm sebze, çiçek, balık ve tavuk üretimi yapar. Bu çiftlik, hayvanlarına kendi yetiştirdiği meyvelerle ve sebzelerle besin sağlayarak atık oluşumunu minimuma indirir. Aynı zamanda yerel topluluktaki çocuklara permakültürün faydalarını öğretmeye büyük önem verir. Gelecek nesillerin bu sistemi kolayca benimsemesine katkıda bulunmayı amaçlar.

IDEP Vakfı

Bali’de faaliyet gösteren IDEP Vakfı permakültür yöntemleriyle sürdürülebilir kalkınma için eğitim verir. Yerel topluluklara permakültürün önemi, doğal afetlerin etkileri ve iklim değişikliklerine nasıl yanıt verilebileceği konusunda eğitimler sunar. Böylece toplumun bu değişikliklere karşı nasıl dayanıklı olabileceğini ve permakültür idealleriyle nasıl yeniden inşa edilebileceğini öğretir.

Bu örnekler permakültürün sadece tarımda değil, toplumsal ve ekolojik sürdürülebilirliğin her alanında uygulanabileceğini gösterir. Permakültür hakkında bilgi edinmek istiyor ve nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız QuickCarbon yazılımını tercih edebilirsiniz. İşletmenizin kurumsal ayak izi ISO 14064-1:2018 Standardı ve GHG Protokolü kapsamında hesaplanır, raporlar size iletilir. Sürdürülebilir bir gelecek oluşturmada önemli stratejileri ve detayları belirlerken yanınızdayız.